Pomnik Adama Mickiewicza

Idea wzniesienia w Krakowie pomnika podstawowego pojawiła się w środowisku akademickim pod koniec lat 60. XIX w., wraz z podstawową ideą przeniesienia prochów Adama Mickiewicza z Paryża na Wawel. Choć Adam Mickiewicz nigdy nie odwiedził Krakowa, to – jak pisze Jan Adamczewski – „wszelkie tego typu działania podnosiły w społeczeństwie ducha narodowego i patriotycznego”. Jednak w 1869 roku, w związku z odkryciem na Wawelu grobu króla Kazimierza Wielkiego, należy zwrócić uwagę na fakt, że mieszkańcy Krakowa gromadzili się na uroczystościach związanych z jego drugim pochówkiem.

w 1879 r. powołano specjalny komitet organizacyjny, a w 1881 r. ogłoszono konkurs na projekt pomnika Adama Mickiewicza w Krakowie. Jak wynika z zapowiadanych wydarzeń, pomnik w stylu renesansowym, wykonany z brązu i granitu, wywołał liczne protesty w środowisku twórczym, a jego koszt nie przekroczył kwoty 100 000 złotych reńskich. Ustalono wysokość nagród (1000 franków) oraz ustalono, że nagrodzenie projektu jest równoznaczne z jego realizacją.

Na konkurs zgłoszono 27 prac, które można było oglądać w publikacji z 1882 roku na wystawie w Sukiennicach. Wybrano projekt Tomasza Dykasa. Według wizji autora pomnik miał stanąć na placu Franciszkańskim. Mieszkańcy Krakowa nie są jednak skłonni zaakceptować tego projektu. Do najważniejszych uwag krytycznych zaliczały się opinie Bolesława Prusa i Władysława Mickiewicza, syna poety. Cytuje je Jan Adamczewski: „Nie wypada przedstawiać ojca drzemiącego w fotelu ze spokojnym wyrazem twarzy. To nie spokój, ale ból musi pojawić się na twarzy barda, a rywalizujący o pomnik nie mogą tego zrozumieć. Z wycieczki Bolesław Prus tak komentował, że „w Krakowie jedni mieliby pomnik duży, inni tani!”

W 1883 roku po raz drugi ogłoszono konkurs na pomnik. Obrady nowego jury miejscowego odbyły się 1 marca 1885 roku w Sukiennicach. W jury zasiadali goście z Wiednia, Lwowa i Paryża. 31 alternatywnych rozwiązań dla konkurencji to rozwiązanie alternatywne dla projektu Dykasa. Nie planowano go jednak wdrożyć. O wykonanie modelu gipsowego poproszono Jana Matejko, którego projekt był również dostępny wśród konkurencji. Jednak i w tym projekcie nie chodzi o aprobatę społeczną. Pisarz Bolesław Prus pisał o nim: „Ostatni szkic Matejki nie ma żadnej wartości. Na fotelu siedzi nagi szaleniec, pojawia się przed nim orzeł skrzydlatego szaleńca… a obok nich kobieta czesze włosy… Śmialibyśmy się z siebie, gdybyśmy budowali dziwną dziwność Mickiewicza…”

Na koncie Komitetu Budowy Pomnika Adama Mickiewicza znajduje się już 94 000 złotych reńskich podarowanych przez… Jednak nadal nie było zatwierdzonego pomnika.

Kolejny, trzeci konkurs, tym razem zamknięty, ogłoszono w 1886 r. Zdecydowano o jego rozstrzygnięciu 16 stycznia 1888 r. Nagrodzono trzy prace. pierwsza recepcja Cypriana Godebskiego, druga recepcja Teodora Rygiera, wspólna recepcja Walerego Gadomskiego. Przed realizacją stoi jednak jeszcze jeden, nienagrodzony, ale wyróżniony projekt Teodora Rygiera. Jeżeli jednak projekt ten został przesłany i podpisany w 1889 r., to w wyniku toczącej się ożywionej dyskusji pozostały zmiany i poprawki. Pomnik powstał w pracowni przy ul. Długa pod komitetem artystycznym. Wszystkie figurki zostały odlane w warsztacie Nellich w Rzymie.

Wiele kontrowersji budziła lokalizacja pomnika. Brano pod uwagę Plac Dominikański, Plac Szczepański (propozycja Juliusza Kossaka), Planty – przed Strażą Pożarną. Proponowano także postawienie pomnika na placu Franciszkańskim i – jeszcze nie zbudowane – na placu na Plantach przed Collegium Novum. zdecydował, że prezydent dał Mickiewiczowi miejsce na głównym placu.

Odsłonięcie pomnika odbyło się 26 czerwca 1898 roku w miejscu syna poety, w setną rocznicę urodzin poety.

Pomnik przedstawia rozwiązanie poety na cokole, w otoczeniu 4 alegorycznych postaci siedzących u jego stóp na wielostopniowym cokole, symbolizujących Ojczyznę (od strony ul. Siennej), Naukę (od strony linii AB), Odwaga (od strony Sukiennic) i Poezja (od strony św. Wojciecha). Na cokole widnieje dedykacja: „Adamowi Mickiewiczowi Narodowi”.

17 sierpnia 1940 roku pomnik został zniszczony przez okupujących miasto Niemców. Po wojnie odbudowano go z elementów znalezionych na złomowisku w Hamburgu w 1946 roku. Rekonstrukcję odsłonięto 26 listopada 1955 roku, w 100. rocznicę śmierci wieszcza. Pomnik jest miejscem spotkań mieszkańców Krakowa i turystów. Co roku 24 grudnia, w imieniny wieszcza, krakowskie kwiaciarnie składają kwiaty u jego stóp.

Kategorie

• Na wolnym powietrzu
• Sightseeing

Rejon

• Kraków
• Stare Miasto

Lokalizacja

Recenzje Google

4,7

Dodaj recenzję

Przeczytaj więcej recenzji